પત્રાવળી-૪૬, કલ્પના દેસાઈ ન્યૂઝ ઓફ ગાંધીનગર -જન ફરિયાદમાં પ્રસિદ્ધ -‘પત્રોત્સવ’ શ્રેણી.

· 

પ્રિય મિત્રો,

પત્રાવળીમાં પીરસવા માટે આજે તમારા માટે હાસ્યરસ લઈને આવી છું.

હું થોડાં વર્ષોથી વિવિધ અખબારો અને સામયિકોમાં હાસ્યલેખો લખું છું.

પહેલાં તો થયું કે ‘ટર્કી’ની વિવિધ વાનગી પીરસું. પણ અત્યારે ‘ડાયેટિંગ’નો જમાનો છે એટલે એ વિચાર માંડી વાળ્યો. એને બદલે કંઈક ઉપવાસની વાત લખું. પણ તે પહેલાં લો, થોડું હસી લ્યો ને?! આપણી ગુજરાતી ભાષાના શબ્દોની જ વાત છે હોં !

એક વાર એક બહેને ‘તમારા ભાઈ ને મારા ભાઈ’ના નામે બહુ ગોટાળા કરેલા તેની મને બહુ મજા પડી.

સાંભળો..એક બહેને રસ્તામાં મળતાંવેંત જ મને પહેલો સવાલ કર્યોઃ

‘મારા ભાઈ કેમ છે?’

એના ભાઈને હું ઓળખતી પણ નથી ને એના ભાઈની એને ખબર કે મને ખબર?

‘કોણ તમારા ભાઈ?’

‘અરે, તમારા હસબન્ડ ! તમે શું કહો એમને?’

‘હું? હું શું કહેવાની ?’ મને ગૂંચવાડો થયો.

‘તમારા ભાઈને હું કયા નામે બોલાવું?’

લે, આ મારા ભાઈને કઈ રીતે ઓળખે ?

‘તમે કેવી રીતે ઓળખો મારા ભાઈને ?’

‘ખરાં છો તમે. મારા વરને હું ન ઓળખું ?’

‘મારો ભાઈ! તમારો વર ?’

‘અરે બેન! તમે તો ભારે ભોળાં. તમારા ભાઈ એટલે મારા વરનું હું નામ ન લઉં ને,એટલે તમારા ભાઈ એમ કહીને જ બોલાવું ને?’

બસ, આમ જ આગળ વાત વધતી જાય ને છેલ્લે ભાંડો ફૂટે ત્યારે ગમ્મત થાય.

હવે તમે હસી લીધું હોય તો ઉપવાસ પર આવું જેથી એ આકરા નો લાગે.

દોસ્તો, ચોમાસામાં જ શ્રાવણ આવે અને પર્યુષણ પણ આવે એનું કારણ ખબર છે? આખું વરસ બધું ખાઈ–પી લીધા પછી જેને તંદુરસ્તી સાચવવી હોય તે ઉપવાસ કરીને પસ્તાવા રૂપે ઉપવાસ કરે. મેં તો બહુ વરસો બહુ ઉપવાસો કર્યા ને ભૂખે મરવાના નામ પર શરીર પર જુલમ કરીને, ખબર નહીં કેવી રીતે પણ બે ચાર કિલો ચરબી શરીરમાં જમા કરાવી દીધેલી! એનું કારણ તો મોડેથી ખબર પડેલું કે એક જ ટાઈમ, પણ પેટ ને મન બંને ભરાય ને ધરાય ત્યાં સુધી ખાધેલું ! એટલે ઉપવાસથી થનારા ભ્રામક ફાયદાનો વિચાર મેં માંડી વાળ્યો.

હવે ? હવે કરવું શું ? ચારે બાજુ ધરમ ને કરમની વાતો ને ઉપદેશો વાંચીને, સાંભળીને વળી મનમાં ખળભળાટ થયો. ઉપવાસ ન થાય તો કંઈ નહીં, ભજન ન થાય કે કથામાં ન જવાય તો પણ કંઈ નહીં. ઘેર બેઠાં એવું કંઈક કરું કે મને પણ લાગે કે મેં આ પવિત્ર મહિનામાં કોઈ ધાડ મારી. અચાનક જ મોબાઇલને જોતાં મને પવિત્ર ને ઉચ્ચ વિચાર આવ્યો, ‘આખરે આ મોબાઇલ શું છે ? માયા જ છે ને ? આ એક જ માયા જ્યારથી વળગી છે ત્યારથી બીજી કેટલીય માયા વગર બોલાવ્યે ગળે વળગી ગઈ છે ! આને જ જો કાયમ ન થાય તો કંઈ નહીં પણ થોડા દિવસ ઉપવાસને બહાને દૂર કરી શકું તો કેવું ? મારી સાથે બીજા કેટલાયનો હું ઉદ્ધાર કરી નાંખીશ. બસ, આ જ શ્રેષ્ઠ વિચાર છે જેને તાત્કાલિક અમલમાં મૂકી જ દઉં. હવે જો મોડું કરીશ તો આ મહિનો પૂરો થતાં ફરી આવો ઉચ્ચ વિચાર આવવાની શક્યતા જ નહીં રહે.’

હવે થાય એવું કે આવા શ્રેષ્ઠ વિચારો પોતાની સાથે કેટલાક સવાલો પણ લેતા આવે!

જેમ કે, હું મોબાઇલનો ઉપવાસ તો કરું પણ કયો ઉપવાસ કરું ? મને ખાતરી છે કે આખો મહિનો તો મારાથી મોબાઇલનો ઉપવાસ નહીં થાય. મારી બેચેની વધી જશે ને કદાચ મને વારંવાર ચક્કર પણ આવી શકે ! મારી ઊંઘ ઊડી જશે ને મને મોબાઈલ વગર તો ભૂખ કે તરસ પણ નહીં લાગે! સ્વભાવ ચીડિયો થઈ જશે ને ઘરમાં કારણ વગરના ઝઘડા ઘૂસી જશે. બધાં સાથે સંપર્ક કપાઈ જતાં હું તો કદાચ ગાંડી પણ થઈ જાઉં! અરેરે ! આવી બધી આડઅસરો જો મોબાઇલના મહિનાના ઉપવાસથી થવાની હોય તો બહેતર છે કે હું કોઈ બીજો સહેલો રસ્તો વિચારું. ફક્ત સવારે ને સાંજે એક જ વાર મોબાઇલ જોવાનો ઉપવાસ રાખું?

અચાનક મને પર્યુષણની યાદ આવી. એકાંતરે મોબાઇલના ઉપવાસમાં નક્કી મારાથી તો ગોટાળા જ થાય. એના કરતાં આઠ જ દિવસના ઉપવાસ કરી લઉં તો ચાલી જાય. બસ આ જ શ્રેષ્ઠ. વળી પાછું, એવા આઠ દિવસના ઉપવાસને અઠ્ઠાઈ કહેવાય અને એ કરે તો પણ બહુ મોટી વાત કહેવાય !

ચાલો ત્યારે નક્કી થઈ ગયું. હું મોબાઇલની અઠ્ઠાઈ કરીશ એવી મેં ઘરમાં જાહેરાત કરી દીધી. જાહેરાત કરતાંની સાથે જ ઘરમાં હસાહસ ચાલુ થઈ ગઈ. ‘ભઈ, એક ઘડી તો તને મોબાઇલ વગર ચાલતું નથી ને આઠ દિવસ? મોબાઈલ વગર એક જ કલાકમાં તો તું બાવરી બનવા માંડીશ ને તારા હોંકારા પડકારા ચાલુ થશે તો તને શાંત રાખવી ભારે પડશે. આ ઘરમાં જેમતેમ શાંતિ આવી છે તે રહેવા દે ને ? અમારું માન ને આ મોબાઇલની અઠ્ઠાઈવાળું માંડી વાળ. બીજી વાર આવા કોઈ વિચાર આવે ને તો અમારું ને તારું પણ ભલું વિચારીને માંડી જ વાળજે.’

આખરે? ધાર્યું ધણીનું જ થયું ને મેં શ્રાવણ અને પર્યુષણના તમામ ઉપવાસને દૂરથી નમસ્કાર કરી લીધા. બાકી હું મોબાઇલની અઠ્ઠાઈ તો કરી જ શકત હેં ને ? શું કહો છો?

તમારો અભિપ્રાય જરૂર જણાવશો. પત્રલેખન મારો શોખ હોવાથી મન પર સંયમ રાખવો પડે

એટલે આજે આટલું જ.

આપ સૌનો આભાર.

કલ્પના દેસાઈના સપ્રેમ નમસ્કાર.