Posts filed under ‘Rajul’
૧૩-વાર્તા અલકમલકની-
૧૨- વાર્તા અલકમલકની – ‘મનનો માણીગર’ના અનુસંધાનમાં આગળ વાંચો ભાગ -૨
જીવનસાથી તરીકે સુધા મોતીની પસંદગી નહોતી એ વાત સુધા માટે સ્વીકારવી અઘરી હતી. ક્યારેક એવું બને કે કોઈ વ્યક્તિ સતત જેના વિશે વિચાર્યા કરે એના સુધી એના મનની વાત પહોંચતી હશે. સુધાની મનઃસ્થિતિ મોતી સુધી પહોંચે છે અને એક દિવસ સાચે જ મોતી આવીને સુધાને મળે છે. એ દિવસથી સુધાનું જીવન બદલાઈ જાય છે અને એ દિવસથી સુધાના તેવર બદલાઈ ગયા.
********
હવે સુધાના ચહેરા પર ઉદાસીના વાદળના બદલે ખુશીની વીજળી ચમકવા માંડી. એની આંખો અને ભાવમાં છલોછલ આત્મવિશ્વાસ વર્તાવા માંડ્યો. સાવ ચૂપચાપ રહેતી સુધાનું મૌન પણ જાણે બોલકું બન્યું.
મા-બાપે પરાણે શોધેલા યુવકોને હવે એક પણ કારણ આપ્યા વગર સુધા નાપસંદ કરવા માંડી. પચ્ચીસ વર્ષની સુધાના બદલાયેલા વર્તનથી મા-બાપ વધુ ચિંતામાં અટવવા માંડ્યા. સુધાના આવા વર્તન પાછળ કોઈક પુરુષ તો છે, પણ કોણ છે એની બંનેમાંથી કોઈને ખબર નહોતી પડતી.
સમય પસાર થતો ગયો, દિવસો, મહિનાઓ, આખું વર્ષ પસાર થઈ ગયું. મોતીનું પણ લગ્ન થઈ ગયું અને પછી તો વર્ષો પસાર થતાં ગયાં તેમ છતાં મોતીને સુધા રોજેરોજ મળતાં રહ્યાં. મોતીને મળીને સુધા વધુને વધુ નિખરતી ગઈ. પચ્ચીસની સુધા પાંત્રીસની થઈ. મોતી એને લગ્ન કરી લેવા કહેતો.
“કેમ, પછી મારે તને છોડી દેવાનો?”
“પણ મેં તારી સાથે લગ્ન નથી કર્યા તો તને પૂરો હક છે અન્ય સાથે લગ્ન કરવાનો.” મોતી એને સમજાવતો.
“તો શું થયું, લગ્ન વગર પણ હર ક્ષણ તું મારો છું, તારો સમય મારો છે. મારે બીજું શું જોઈએ?” મોતી હસી પડતો.
“હા, એ વાત સાચી, તું જ્યારે જ્યાં મન થાય ત્યાં બોલાવી લે છે અને હું આવી જઉં છું. લવર્સ લેન, ફિલ્મ, રેસ્ટોરાં.”
“પહેલાં તો તું આવો નહોતો.” સુધા એની વાત વચ્ચેથી કાપીને બોલતી.
“શરૂમાં મને ક્યાં પ્રેમ હતો અને તારો પ્રેમ સમજવામાં મને સમય લાગ્યો એ વાત સાચી. મોતી એને હળવો સ્પર્શ આપતા બોલ્યો અને સુધાના રોમેરોમમાં કંપન ઉઠ્યું.
રોજના આ મિલનથી સુધા ખીલતી ગઈ. ઉંમર વધવાની સાથે એની યુવાની વધુ ખીલતી ગઈ. એના હોઠ પર સતત સ્મિત અને આંખોમાં સુખ છલકાતું. એને સ્ટેનોની નોકરી મળી, પગાર વધ્યો, સરસ ઘર લીધું, ખુશહાલ અને આરામદાયી જીવન બની રહ્યું.
મા-પિતાનું અવસાન થતાં સુધા એકલી પડી ગઈ પણ હવે એ એકલી ક્યાં હતી? એ વધુ સ્વતંત્ર બનતી ગઈ. ભાલ પર બિંદી, સેંથીમાં સિંદૂર, સુહાગની હર નિશાની એના પર ઉમેરાતી ગઈ. સૌને ખબર હતી કે કોઈક તો છે, કોઈ એને મળવા આવે છે પણ કોણ એની કોઈને ખબર ન પડી. હવે સુધા અને મોતીને બહાર મળવાની જરૂર નહોતી. જગત આખું નિંદ્રામાં સરે એ પછી મોતી એને મળવા આવતો. એ દિવસે સુધાનો ચાલીસમો જન્મદિન હતો. ગજબની મદહોશીમાં રાત પસાર થઈ. મોતી હંમેશા એ બ્રાઉન સુટમાં જ આવતો. એ પહેલાં પણ સોહામણો હતો અને આજે પણ એટલો જ સોહામણો લાગતો હતો, ફક્ત એના કાન પાસેના વાળમાં જરા સફેદી ધાર પકડાઈ હતી પણ એનાથી તો એ વધુ ધ્યાનાકર્ષક લાગતો. સુધા એની પર વારી જતી.
સુધાના પચાસમા જન્મદિને પણ એ જ બ્રાઉન સુટ પહેરીને આવ્યો હતો. હવે એના હાથમાં સુધાને ભેટ આપેલી વૉકિંગ સ્ટિક રહેતી. એનાથી મોતી વધુ દિલકશ લાગતો અને સુધા અતિ સુંદર.. મોતીને જોઈને સુધાના દિલના તાર રણઝણી ઉઠતાં. લગ્ન વગર એ એની વધુ નજીક થતી ગઈ. એમનો સંસાર હંમેશા મહેકતો, ચહેકતો રહ્યો.
હવે સુધા હેડ સ્ટેનો બની ગઈ પણ એની ઓફિસમાં એક ઘટના બની. એનો મેનેજર બદલાયો.
તપેલા તાંબા જેવો વાન, બદસૂરત ચહેરો, હંમેશા જાણે નશામાં હોય એવી આંખો, મોટું નાક, લટકી ગયેલા ગાલ, આંખો, બોલે તો તળાવના દેડકા જેવો સૂર. હેડ સ્ટેનો હોવાના લીધે સુધાને આખો દિવસ નવા મેનેજરની કેબિનમાં બેસીને કામ કરવું પડતું જે એને ક્યારે નહોતું ગમતું. એને જોઈને સુધાને સતત એવું લાગતું કે એને ક્યાંક જોયેલો છે. ક્યાંક એ મળી છે. ક્યાં એ યાદ નહોતું આવતું. એની કોઈ એક હિલચાલ એવી હતી જે પિતાના કોઈ મિત્રના પરિવારમાં, ભાઈના ભાઈબંધોમાંથી કે કોઈકને મળતી આવતી જે સુધાને બેચેન બનાવી દેતી.
એ દિવસે પહેલી તારીખ હતી. મેનેજર પગારપત્રક લઈને બેઠો હતો. આજે એણે સુધાને રોકી હતી. કેબિનના કબાટમાંથી એણે વ્હિસ્કીની બોટલ કાઢી. એક ગ્લાસમાં પેગ ભર્યો અને નિરાંતે પોતાની ખુરશીમાં ગોઠવાયો. સુધા અકળાઈ. મેનેજરે હળવેથી એના હાથને સ્પર્શ કર્યો. સુધા છળી ગઈ. એની ચિંતા કર્યા વગર મેનેજર બોલ્યો,
“આજે તારી ફાઈલ મારા હાથમાં આવી તો ખબર પડી કે તું આ ઓફિસની સૌથી જૂની અને ઉચ્ચ પગારદાર વ્યક્તિ છો. તારું નામ સુધા છે ને?”
સુધાને નવાઈ લાગી, આટલા સમયથી કામ કરે છે અને આજે નામ પૂછે છે?
“તારા પિતાનું નામ જીવન રામ છે?”
હવે સુધાને ચીઢ ચઢી. ફાઈલમાં બધો ઉલ્લેખ છે અને આ માણસ કરે છે શું? એ બહાર નીકળવા ખુરશીમાંથી ઊભી થઈ.
“બેસ, બેસ સુધા, મેનેજરે વિનંતીના સૂરમાં કહ્યું. “તું તારા પિતા સાથે જિનદાં મહોલ્લામાં રહેતી હતી ને?”
“હા,” એકાક્ષરી જવાબ આપીને સુધા ચૂપ થઈ ગઈ.
“હું એક દિવસ તારા ઘેર આવ્યો હતો, તને જોવા, તારી સાથે વાતો કરી હતી. પહેલાં મેં તને જોઈ ત્યારે તું આવી ખૂબસૂરત તો નહોતી. સાવ મામૂલી દેખાતી હતી.”
“ક્યારે?” સુધાએ અકળાઈને પૂછ્યું. એને આ બદસૂરત મેનેજરની સામે વધારે બેસવાની જરાય મરજી નહોતી.
“હું મોતી છું.”
સુધા સ્તબ્ધ.
“તારી સાથે લગ્ન ન કરીને મેં મારી બદનસીબી વહોરી લીધી. હું સમજી શકયો નહીં કે બાહ્ય દેખાવની અંદર એક અલગ વ્યક્તિત્વ હોય છે એ હું સમજી શક્યો નહોતો. હું યુવાન હતો, આકર્ષક હતો સાથે ગોરા રંગ અને દોલતનો લોભી હતો. મારી પત્ની ગોરી ચામડી અને દોલત લઈને આવી હતી પણ એ બદમિજાજ, મગરૂર તો હતી જ સાથે બેવફા પણ નીકળી. થોડા વર્ષોમાં પાંચ સંતાનો થયાં પણ એમાંના મારા કેટલા એ મને ખબર ન પડી. મારી વ્યથા ઓછી કરવા હું શરાબ પર ચઢ્યો. અન્ય સ્ત્રીઓ પાસે જવા માંડ્યો. ધીમે ધીમે શરાબનું ઝેર, બીમારી મારા શરીરમાં ફેલાવા માંડ્યાં. ઉંમર કરતાં હું વહેલો ઘરડો થઈ ગયો. હવે તો એ મરી ગઈ છે પણ મારી આંખો ખુલી ગઈ. વાંક મારો હતો કે મેં એક હીરાને પત્થર સમજીને છોડી દીધો અને કથીર હતું એને સોનું માનીને સ્વીકારી લીધું. હું જીવનભર પ્રેમ માટે તરસતો રહ્યો. તું મારી સાથે લગ્ન કરીશ, તું મને એ પ્રેમ આપીશ જેના માટે આખું જીવન વલખાં મારતો રહ્યો.” મોતી શરાબનો ગ્લાગ હાથમાં પકડીને બોલતો રહ્યો અને સુધા એને ફાટી આંખે જોતી રહી. સુધાને ચીસો પાડીને કહેવું હતું કે,
“હવે, બદસૂરત બનીને, ભયંકર બીમારીઓનો શિકાર બનીને તું આવ્યો? તને ક્યાં ખબર છે કે આખું જીવન મેં તને સમર્પણ કરી દીધું. મારી જુવાની તારી પર ઓવારી દીધી. તારા વિચારોમાં રાચતી રહી. તારા એક સ્પર્શ માટે, એક નજર હું મરી પડતી. આખું જીવન એકલી તારી છાયા સાથે ચાલતી રહી. અંધારા પાર્કોમાં બેસી રહી, જાતે પૈસા ખરચીને તારી પાસેથી સાડીઓની ભેટ લેતી રહી. બાજુની સીટ ખાલી રાખીને તારી સાથે ફિલ્મો જોતી રહી, મારું કુંવારું જીવન તારા નામ પર કરી દીધું, તારા નામની ચૂડી-ચાંદલો કર્યા, સેથાંને સિંદૂરથી સજાવ્યું. ક્યારેય તારી પાસેથી કશું ન માંગીનેય ઘણું બધું મેળવતી રહી, કેટલી ખુશ હતી, કેટલી મગ્ન હતી હું મારામાં અને તારા વિચારોમાં, ન તારી પાસે શાદી કે સુહાગરાતની માંગણી કરી કે ન સંતાન સુખની વાત કરી અને તેમ છતાં હું બધું જ માણતી રહી. બસ એક તારો ખ્યાલ, તારો વિચાર જે સતત મારામાં જીવ્યો એને હું સાથે લઈને ચાલી અને હવે તું મારા રચેલા સ્વર્ગને નરકની ચિતામાં હોમવા આવ્યો?”
પણ સુધા મોતીને કશુંજ કહી ન શકી. એ ટેબલ પર માથું ઢાળીને રડતી રહી, રડતી રહી. મોતી એના હાથનો સ્પર્શ કરવા ગયો તો ગુસ્સાથી એનો હાથ ઝટકાવીને ઊભી થઈ બહાર નીકળી ગઈ. મોતી એને બોલાવતો રહ્યો પણ એ ભાગતી રહી. રસ્તા પર અંધારું હતું., એ અંધારામાં પણ ભાગતી રહી. અટક્યા વગર એ આસિફ અલી પાર્કમાં પહોંચી જ્યાં એણે મોતી સાથે કલાકો પસાર કર્યા હતા એ બેંચ પર જઈને બેઠી, ખૂબ રડી.
“વ્યર્થ છે, બધું જ વ્યર્થ છે. હવે મારા સપનાનો રાજકુંવર, મારા મનનો માણીગર ક્યારેય નહીં આવે…”
અને એ હવે એક વિધવા છે એવી ખાતરીથી, એવી નિશ્ચલતાથી એણે પોતાના ભાલેથી સુહાગનો ચાંદલો અને સેંથીમાંથી સિંદૂર ભૂંસી નાખ્યું. બેંચ પર હાથ પછાડીને ચૂડીઓના ટુકડે ટુકડાં કરી નાખ્યાં.
મન્ટોના સમકાલિન એવા, પ્રગતિશીલ વિચારધારા ધરાવતા હિંદી, ઉર્દૂ કથાકાર કૃષ્ણ ચંદરની વાર્તા’ શાહજાદા’ પર આધારિત ભાવાનુવાદ.
Recent Comments